Sinds 2015 wordt in Nederland op de laatste zondag van januari de holocaust herdenking georganiseerd. In Gouda wordt deze herdenking georganiseerd door de Stichting Gouds Metaheerhuis. De locatie van dit jaar is bewust gekozen; het treinstation van Gouda. ‘’We herdenken hier op dit station, omdat dit de plek is waar voor Goudse slachtoffers hun laatste reis begon,’’ vertelt Lex van der Helm voorzitter van de Stichting Gouds Metaheerhuis. ‘’Die reis ging via Amsterdam, Rotterdam, Westerbork, en zou eindigen in een van de vernietigingskampen zoals Bergen-Belsen of Auschwitz.’’.
Onwetendheid vormt een voedingsbodem voor antisemitisme en andere vormen discriminatie of onverdraagzaamheid in bredere zin. ‘’Het antisemitisme dat de voedingsbodem vormde voor deze catastrofe (de holocaust, red.) is niet weg, het is nooit weggeweest, het is hier op de muren gespoten, en op lantaarnpalen geplakt.’’, aldus Van der Helm. En juist die constante bedreiging van de vrijheid zien wij ook. Het vormt een grote bedreiging voor onze democratische rechtstaat. Een samenleving waarin iedereen vrij kan leven.
Vrijheid van meningsuiting, gewetensvrijheid en vrijheid van godsdienst en levensovertuiging zijn verankerd in onze grondwet. Veel mensen zijn nog steeds voorzichtig of zelfs bang voor het tonen van hun religie, geaardheid, levensovertuiging of welke levensopvatting dan ook. Dat is iets waar we ons als politiek druk om moeten blijven maken. Maar waar ligt dan de rol van de overheid (en daarmee van ons als gemeente)?
Primair moet de overheid het streven naar een zo groot mogelijke vrijheid voor ieder mens faciliteren. Het recht om je leven naar eigen opvatting in te vullen, de vrijheid van geweten, meningsuiting, godsdienst en levensovertuiging staan hierin centraal. Vrijheid is voor iedereen essentieel om te ontwikkelen en ontplooien. Die vrijheid wordt door de overheid alleen begrensd als de vrijheid van een ander geschaad wordt. Die vrijheid moet voor iedereen zijn, welke opvatting dan ook. Verdraagzaamheid is een belangrijke hoeksteen voor de vrijheid. Als je zelf van vrijheid geniet, gun je die vrijheid ook aan anderen, iedereen is immers gelijkwaardig. Daarom zijn we verdraagzaam naar anderen, ook als we hun keuzes niet begrijpen of het er niet mee eens zijn. Alleen als door die keuzes grenzen worden overschreden, grijpen we in. Tegelijk heeft iedereen die van de vrijheid kan genieten, ook een verantwoordelijkheid om de vrijheid te waarborgen en te respecteren.
Antisemitisme is niet weg, ook in Gouda. Recent (8 november 2022) was er nog sprake van antisemitische uitingen in de Spoortunnel voor het Kleiwegplein. Ook gevels, elektriciteitskasten en lantaarnpalen in Gouda zijn nog wel eens beplakt met antisemitische of fascistische leuzen of stickers. We zijn niet uniek in Nederland, maar dat ontslaat ons niet van onze taak hier hard tegen op te treden. Minstens net zo belangrijk in deze kwestie is het wegnemen van onwetendheid. We hebben in Gouda o.a. Libertum en het Gouds Metaheerhuis. Zij doen goed werk, maar we bereiken nog lang niet alle inwoners. Hier ligt voor ons als gemeente ook een rol. De VVD Gouda denkt daarbij aan het ondersteunen bij voorlichting over de holocaust, antisemitisme en discriminatie, herdenken op 27 januari en 4 mei, de vrijheid vieren op 5 mei. Want we zullen ons er allemaal voor moeten inzetten zodat iedereen veilig, in vrijheid, kan blijven leven.