Waar hebben we het over?
In december heeft en meerderheid van de Goudse gemeenteraad, zonder de steun van de VVD, de voorkeur uitgesproken voor een nadere verkenning voor het vestigen van een AZC in het Goudse Poort gebouw. De onderhandelingen tussen het COA en de eigenaar (met de gemeente als bemiddelaar) over die ontwikkeling zijn gestrand. Sinds die tijd is het COA op zoek gegaan naar een nieuwe locatie, en is daar recent uitgekomen bij de het voormalige Ortec pand aan de Groningenweg 6 ‘’Molenwieken’’. Omdat het college van burgemeester en wethouders hier in eerste instantie een tijdelijke noodopvang wil realiseren heeft het college de bevoegdheid om dit besluit zelfstandig te nemen. Op 6 september 2022 heeft het college besloten in te stemmen met de tijdelijke inrichting van een AZC. Daarin had de raad geen inspraak. Om de raad toch enige inspraak te geven is een wensen- en bedenkingenprocedure ingericht. Hierbij kunnen wensen en bedenkingen meegegeven worden aan het college, als er een meerderheid voor een wens of bedenking is.
De vergadering van de raadscommissie bestuur op 12 september
(https://gouda.bestuurlijkeinformatie.nl/Agenda/Index/78f761a4-65b5-4a40-9c6a-98db786dfbc2)
Ter vergadering heeft de VVD doorgevraagd op een aantal aspecten die wij van belang achten. Zo hebben wij de nadruk gelegd op ‘Verantwoordelijkheden, risico’s en financiële aspecten’, de ‘openbare orde en veiligheid’, ‘de inspraak en belangen van omliggende belanghebbenden, waaronder veel ondernemers’, ‘wonen en ruimtelijk beleid’, ‘de verkeersveiligheid’ en ‘kritische succesvoorwaarden’. Eigenlijk hadden we nog vele vragen, maar snel werd duidelijk dat er op een groot deel geen antwoord zou komen. Daarom hebben we vooral doorgevraagd over (financiële) gevolgen, de onduidelijkheden in het plan en de voorwaarden voor succes. Veelal ontwijkende antwoorden volgden. Op de politieke vragen, waar wij het college om een mening of standpunt vroegen, volgden eveneens ontwijkende of onbevredigende antwoorden. Zo wil het college geen kleinschalige ontwikkeling omdat dat de haalbaarheid zou beïnvloeden, kon het college geen garanties afgeven dat eventuele kosten niet op de inwoners afgewenteld zouden worden en kon het college geen duidelijke voorwaarden voor succes benoemen.
In de ronde waar de wensen en bedenkingen meegegeven konden worden, heeft de VVD het volgende statement afgegeven:
‘’Wat betekent ‘’een stad van tolerantie en inclusie’’? Hoort ook de ander, prijkt er in ieder geval boven de publieke tribune van onze raadszaal, dat is een begin. In een sterk gepolariseerde discussie is dit zelfs essentieel. Wij zien de emotie in de discussie en wij kunnen ons er geen voorstelling van maken hoe het is om je land te moeten ontvluchten en alles achter je te laten. Tegelijkertijd moeten we ook blijven kijken naar de feiten. Ook Gouda heeft een beperkte draagkracht. Gouda voldoet aan zijn taakstelling en wij dragen actief bij aan de opvang middels de hotelboot aan de Gouwe. Ondanks dat we in het door het college gekozen traject alleen wensen en bedenkingen mee kunnen geven blijft de vraag aan de raad; welke verantwoordelijkheid heeft de gemeente, welke risico’s neemt de gemeente en is deze locatie en schaal de juiste.
Inclusie betekent dat niemand uitgesloten wordt, op basis van welke etniciteit, religie of levensopvatting dan ook. Tolerantie wordt gedefinieerd als verdraagzaamheid, nota bene een liberale kernwaarde. Een stad van tolerantie en inclusie betekent echter niet dat we onverantwoorde risico’s moeten nemen. Ik maak mij zorgen, zorgen over de risico’s die het college met dit gehaaste besluit neemt, en de gevolgen hiervan voor onze inwoners en ondernemers van onze stad. Er moeten ook grenzen gesteld kunnen worden, grenzen bijvoorbeeld aan de schaal van een AZC. Niet ingegeven door uitsluiting, maar omdat we onze ogen niet sluiten voor de problemen die grootschalige vluchtelingenopvang met zich mee kan brengen. De gevolgen voor de openbare orde en veiligheid, die eigenlijk nog nauwelijks bekend zijn, maar waar we elders in het land ook de keerzijde van vluchtelingenopvang zien. De keuzes die we maken, die ten koste gaan van andere belangrijke dossiers in de stad en de achterstanden bij andere gemeenten door onze inwoners laten dragen. Dat zijn wat ons betreft de verkeerde keuzes, ingegeven vanuit goede bedoelingen.
Ruimtelijk zien we grote uitdagingen. Naast een aantal restaurants aan de overkant van een drukke weg, is het voorzieningenniveau op locatie zeer beperkt. De faciliteiten en ontsluitingswegen van de opvanglocatie zijn verre van optimaal. Het kan kennelijk, maar gek genoeg vond het college de urgentie in de woningbouwcrisis niet hoog genoeg. En op de stelling, we moeten wel, we hebben nu een kansrijk pand, is ons antwoord; Waarom niet kleinschaliger, zo is het een beter beheersbare ontwikkeling en kunnen de mensen die opgevangen worden beter geholpen worden.
Voorzitter, de verantwoordelijkheden en risico’s zijn nog onvoldoende in kaart gebracht, van de vragen die meegenomen zouden worden naar de verkenning van het COA hebben we nog niets terug gehoord, ik zou graag de gevleugelde uitspraak van een van de wethouders willen aanhalen; ‘’Ik kan er pas wat van vinden als er een concreet plan ligt’’. Nu besluiten we gehaast met alle gevolgen van dien. De kritische voorwaarden voor haalbaarheid en succes zijn vanwege de haast nauwelijks geformuleerd. Wij zien sterke gelijkenissen met de beoogde ontwikkeling aan de Goudse Poort, helaas komen wij dan ook tot dezelfde conclusie: deze ontwikkeling is niet goed voor Gouda. Deze constatering maakt Gouda niet minder tolerant en inclusief.’’
Tijdelijk of permanent?
In de discussie in de commissie liepen deze begrippen aardig door elkaar. De raadscommissie bestuur heeft gesproken over een tijdelijke voorziening, tegelijkertijd wordt er een verkenning gestart of dit een permanente voorziening kan worden. De stellingname van de VVD: meer informatie en duidelijkheid, naar draagkracht van de stad en niet grootschalig, is zowel op een tijdelijk als een permanente voorziening van toepassing. Over een eventuele permanente voorziening heeft de gemeenteraad wel de bevoegdheid, maar die behandeling zal ergens de komende 5 jaar gaan plaatsvinden.
Waar staat de VVD nu concreet voor?
Zoals ook in het verkiezingsprogramma van de VVD staat: ‘’De VVD is tegen grootschalige asielopvang binnen de gemeentegrenzen. Gouda dient daarbij niet onevenredig belast te worden. Bij zowel opvang als noodopvang van asielzoekers wordt gekeken wat de draagkracht is van de Goudse samenleving. Tegelijkertijd zijn wij niet blind voor de problemen die zich in de asielketen afspelen en de verantwoordelijkheid die alle gemeenten hebben. Echter, gaan wij niet over landelijk beleid. Centraal hierin staat dat wij asielzoekers en statushouders menswaardig, fatsoenlijk doch sober opvangen wanneer dat geen onevenredige druk legt op onze inwoners en ondernemers. Bij verzoeken tot (nood) opvang hanteert de VVD de houding: nee, tenzij.’’
Vorenstaande is precies wat we hier wel zien. Grootschaligheid is gelegen in een aantal factoren. Hoeveel mensen worden opgevangen, op welk oppervlak worden zij opgevangen, wat is de impact op de omgeving, wat is de duur van de opvang en welke faciliteiten zijn er in de omgeving. Deze factoren, het aantal 350 personen, die bij een permanent AZC oploopt naar 500, voornamelijk in woonunits in de buitenruimte, voor 5 jaar, en zo mogelijk permanent en waar tal van zaken nog totaal onduidelijk zijn. Dat is wat ons betreft een totaal onverantwoorde keuze.
Hoe nu verder?
Het college van burgemeester en wethouders heeft het besluit genomen, de VVD-fractie zal zich beraden over eventuele wensen en bedenkingen, wetende dat de benodigde informatie voor een gedegen besluit niet zal komen en aan de grootschaligheid niets zal veranderen. Desalniettemin blijft de VVD Gouda zich inzetten voor een gedegen vluchtelingenbeleid op basis van volledige informatie en op basis van een kleinschalige voorziening, wanneer Gouda de verantwoordelijkheid moet nemen.