In de basis zijn we erg tevreden met de nieuwe APV zoals deze er ligt. Dit was ook waarneembaar tijdens de beeldvormende vergadering (voorheen verkenning) en de oordeelsvormende vergadering (voorheen debat). Partijen bleven dicht bij hun eigen veiligheidsstandpunten, maar over de brede lijn was consensus. De tegenstellingen zaten in de nuance.
Ingezette deregulering
Met de nieuwe APV is er ingezet op deregulering. Daarbij moet er natuurlijk altijd een balans zijn voor voldoende handvatten voor handhaving van de openbare orde enerzijds, en een niet te hoge regeldruk anderzijds. De deregulering is vooral ingezet vanwege veranderde landelijke wetgeving, overlap met andere verordeningen of zelfs tussen bepalingen binnen de APV en een enkele niet (meer) noodzakelijk geachte bepaling. Daarbij zijn geen politiek beladen keuzes gemaakt. Wel is de veelbesproken bepaling welke bekend is geworden onder de naam ‘stoepkrijtverbod’ geschrapt.
Daarnaast speelt er nog een ontwikkeling waardoor de APV verder uitgedund zal worden. In Gouda zijn we goed op weg met de implementatie van de omgevingswet. Een onderdeel hiervan, de Verordening Fysieke Leefomgeving (VFLO), zal alle bepalingen omtrent de fysieke leefomgeving bevatten. Hierbij valt de denken aan geluid of bodem-, weg- en milieuverontreiniging. Nu zijn deze bepalingen nog opgenomen in de APV. Met de doorvoering van de omgevingswet zullen deze bepalingen uit de APV verdwijnen.
Nieuwe bepalingen ter ondersteuning van het Integraal Veiligheidsbeleid (IVB)
Naast de doorgevoerde deregulering zijn er ook nieuwe bepalingen opgenomen. Sommigen hiervan vloeien voort uit landelijke wetgeving.
Lachgasverbod
2 maart 2020 heeft er een raadsbijeenkomst plaatsgevonden over lachgas. De aanwezige raadsleden werden ingelicht over de problematiek omtrent lachgas (zowel omtrent gevolgen voor de volksgezondheid als omtrent de handhaafbaarheid. Politie en justitie gaven aan waarmee zij geholpen zouden zijn: een lachgasverbod. Bij de behandeling van de APV Gouda 2020 ligt er een verbod waarmee de politie geholpen zou zijn. Het voorstel is om een algeheel lachgasverbod in de APV op te nemen en ook gebruik en verkoop van lachgas in horeca-inrichtingen en tijdens evenementen te verbieden. Tenslotte biedt ook het ventverbod de mogelijkheid om tegen ambulante verkoop van lachgas op te treden. Naast de voorgestelde APV-artikelen, wordt ook onderzocht of/hoe ingezet kan worden op preventief beleid om de schadelijke gevolgen van het gebruik van lachgas te voorkomen of terug te dringen.
WoonoverlastDe Wet aanpak woonoverlast is op 1 juli 2017 in werking getreden. Met deze wijziging van de Gemeentewet heeft de burgemeester meer mogelijkheden gekregen om handhavend tegen woonoverlast op te treden. Op basis van deze wet wordt in de APV de zorgplicht voor alle inwoners opgenomen, dat zij geen ernstige en herhaaldelijke hinder voor de omwonenden veroorzaken. Op basis daarvan kan de burgemeester handhavend optreden naar bewoners, die vanuit hun woning overlast voor omwonenden veroorzaken, zoals geluidsoverlast, stankoverlast, vervuiling en intimidatie. In het Integraal Veiligheidsbeleid is sociale overlast als één van de speerpunten opgenomen. Middels deze bepaling heeft de burgemeester betere middelen om een aspect van voornoemde sociale overlast, namelijk de woonoverlast, tegen te gaan.
Ondermijning
Het blijft één van de meest ongrijpbare thema’s binnen het beleidsterrein Openbare Orde en Veiligheid. Zowel als begrip als in het kader van het tegengaan van.
Ondermijning is geen afgebakend onderwerp: ondermijning is een gevolg van veel verschillende vormen van criminaliteit, waarbij de grenzen tussen de bovenwereld en de onderwereld vervagen. Criminelen richten voor hun activiteiten bedrijven op, vragen vergunningen aan en huren en kopen panden. Hiervoor hebben ze in de ‘bovenwereld’ medewerking nodig van bijvoorbeeld makelaars, autoverhuurbedrijven, administratiekantoren en notarissen. Je kunt ondermijning zien als het constante gebeuk van georganiseerde criminaliteit (onderwereld) op onze samenleving (bovenwereld). Ondermijning is een probleem dat de maatschappij verzwakt en uiteindelijk zelfs ontregelt (bron: politie.nl. - ondermijning).
Om vorenstaande tegen te gaan, zijn er in de nieuwe APV een aantal nieuwe bepalingen opgenomen en een aantal bepalingen aangepast aan de huidige tijd. In Gouda is de tendens dat horeca-inrichtingen en afhaalcentra vaak naar voren komen bij ondermijnende criminaliteit. In Nederland kennen we de ‘Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur’, beter bekend als de ‘Wet Bibob’. Middels een toets conform deze wet kunnen malafide ondernemingen geweerd worden. Het is oppassen dat we geen onoverkomelijke barrières opwerken voor bonafide ondernemers, maar ook daar is ruimte voor gelaten. Dit is ook beoordeeld door de Koninklijke Horeca Nederland.
Niet alleen horeca-inrichtingen en afhaalcentra komen vaak in beeld. Het verhandelen en gebruiken van lachgas als verdovend middel, alsmede het openlijk verhandelen en gebruiken van stoffen als opgenomen in de Opiumwet vormen in Gouda een probleem.
We zien een toenemend probleem waar de driehoek (gemeente, politie en justitie) te weinig grip op heeft. In de grote steden zien we de consequenties van vermenging tussen boven- en onderwereld. In Amsterdam en Rotterdam is dit van een andere orde dan in Gouda, maar we zien met enige regelmaat sluitingen van ondernemingen en woonhuizen voorbij komen. Goed dat dit middel ingezet wordt, maar het duidt tevens aan hoe groot het probleem van ondermijnende criminaliteit aan het worden is.
Een colourverbod?
Het verbod op zichtbare uitingen van verboden organisaties, ook wel het colourverbod genoemd. In eerste instantie was een dergelijke bepaling niet opgenomen in de APV Gouda 2020. Echter, tijdens de behandeling van de APV is er door de ChristenUnie en het CDA een amendement voorgelegd waarbij een verbod alsnog opgenomen wordt. Hierover zal bij de besluitvormende raadsvergadering gestemd gaan worden. De burgemeester geeft aan dat de politie wel geholpen zou zijn met een dergelijk verbod maar dat het bij een dergelijk verbod niet bekend is of het stand houdt bij de rechter. De Vereniging Nederlandse Gemeenten bericht hier ook wisselend over. Toch is het colourverbod het overwegen waard. Politie / justitie zijn geholpen met een verbod. Het is belangrijk om vast te stellen dat het om een verbod gaat van zichtbare uitingen van een door de rechter verboden of ontbonden organisatie. De organisatie zelf zouden dus al niet meer (moeten) bestaan. Als we hier de driehoek extra handvatten geven om dergelijke verboden en intimiderende praktijken uit het straatbeeld te weren, is het een wenselijke aanvulling op de voorgelegde APV Gouda 2020.
Bewijsbaarheid
Een aspect waar we als VVD al maanden bovenop zitten is de bewijsbaarheid van overtredingen, specifieker het toepassen van gemeentelijk cameratoezicht. Tweemaal hebben we vragen gesteld naar aanleiding van vernielingen van onder anderen plantenbakken in de Goudse binnenstad (zie artikelen op gouda.vvd.nl van 17 april 2020 en 14 juni 2020.) De burgemeester kwam met beantwoording en een raadsmemo. Echter, het weekend van 12 en 13 september was het weer raak. Wederom werden de plantenbakken omgeschopt. Natuurlijk is er hier geen sprake van een ernstig misdrijf. Maar de schade (straatbeeld, opruimen, herstel en handhaving) kost steevast geld. Daarnaast is het natuurlijk zeel asociaal en hinderlijk gedrag, wat bestraft moet worden. Wederom vragen stellen had geen zin, de antwoorden waren ons bekend. Dus kozen we voor een andere route. We zouden het punt benutten onder de noemer bewijsbaarheid in de behandeling voor de nieuwe APV. Tijdens de behandeling is er kort gerefereerd aan het derde vernielingsincident. Uitkomst is een toezegging van de burgemeester dat de raad zal worden geïnformeerd over de mogelijkheden en onmogelijkheden die vanuit justitie worden bepaald en waar voor de gemeente wel ruimte ligt. Wordt vervolgd.
Handhavingscapaciteit
Een ander punt waar we al vaker over hebben gesproken is de capaciteit van de gemeentelijke handhaving. Los van alle kwaliteitsslagen of uitrustingsuitbreidingen de gemaakt kunnen worden, is er vast te stellen dat de gemeentelijke handhaving capaciteit te kort komt, ook buiten Corona-tijd. Tijdens de beeldvormende vergadering heeft de burgemeester bevestigd dat de capaciteit onder druk staat, en uitbreiding welkom is. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de politie, maar daar kunnen we als gemeente maar zeer beperkt invloed op uitoefenen.
Tijdens de behandeling waren vooral het preventieve aspect en het taakaccent onderwerp van gesprek. We kunnen één gemeentelijke handhaver niet op 4 of 5 taakaccenten inzetten. Daarom hebben we gekozen voor integrale handhaving / zichtbaarheid in het straatbeeld en jeugd. Binnen integrale handhaving / zichtbaarheid in het straatbeeld kunnen onder anderen misdragingen in de openbare ruimte, milieudelicten en verkeersovertredingen (slalommend tussen de mensen door fietsen op de Kleiweg tijdens winkelopeningstijden bijvoorbeeld) aangepakt worden. Daarnaast kan in het domein jeugd de gemeentelijke handhaver de afstand tot de jeugd verkleinen en zichtbaar zijn als handhavende instantie. Preventie vormt hierbij eveneens een belangrijk aspect. Ook zijn er nog noviteiten te voorzien. De gemeente Gouda denkt aan een scanauto en centrale brugbediening. De besparing op capaciteit hiervoor kan elders binnen de gemeentelijke handhaving worden ingezet.
Met alleen een uitbreiding van de capaciteit zijn we er nog niet. Naast de basisopleiding moet ook verder gekeken worden naar training, en het is goed om de uitrusting en taken ook tegen het licht te houden. Maar de uitbreiding van de capaciteit is een goede stap.
Toolbox of harde bepalingen
Kan de gemeente shoppen in de bepalingen of is de APV een harde verordening. Differentiëren is een mogelijkheid. Echter, we zien hierbij vaak het gevaar dat differentiëren verwordt tot willekeur. We zien het op diverse plekken in Gouda, de APV wordt nog weleens selectief toegepast. Wat ons betreft ligt de APV er niet voor niets. Wanneer een APV-bepaling wordt overtreden moet er worden gehandhaafd. Dit hoeft niet altijd met de hoogst mogelijk boete. Ook moet, zeker in crisistijd, wel enigszins een flexibele houding worden aangenomen. Maar ook daarvoor geldt: zijn er gevaarlijke of onwenselijke situaties, handhaven!
Algemene beschouwing
Over het algemeen zijn we zeer tevreden met de APV Gouda 2020 zoals deze nu voorligt. Er worden handvatten geboden om serieuze problematiek (lachgas, ondermijning, woningoverlast) aan te pakken, onnodige bepalingen zijn geschrapt en nationale wetgeving is doorgevoerd. Een colourverbod zou een toevoeging zijn en extra capaciteit voor gemeentelijke handhaving is een must. Maar over het algemeen zijn we tevreden met de nieuwe APV die voor ligt.